Lades geassembleerd

Na het zagen en het hakken komt het plakken. Alle lades heb ik gelijmd en vervolgens netjes geschaafd. Het lijmen ging heel vlot. Het hoefde ook nauwelijks geklemt te worden, want de zwaluwstaarten ziten al strak genoeg. Alleen om de lade ook nog haaks te krijgen gebruik ik een klem diagonaal die de boel een beetje de goede kant op duwt. Veel heeft het niet nodig, het is meer om tijdens het drogen van de lijm de vorm goed te houden.

Als alle 9 lades gelijmd zijn is het tijd om de kanten te schaven. De zwaluwstaarten en pennen zijn iets te lang, steken dus een halve milimeter uit. Dat wordt nu vlak geschaaf. Hiervoor heb ik op de werkbank een soort balkonnetje vastgezet waar de lade (zonder bodem) mooi overheen kan schuiven en zo stabiel ligt.

En het resultaat is een mooie stapel lades. Ik had eerst gedacht om ze in een uniforme donkere kleur te beitsen, maar vind dat eigenlijk helemaal niet meer nodig. Dus nu nog een beetje schuren en in een stevige transparante lak zetten.

Half blinde zwaluw staarten

Het hele zwaluwstaarten verhaal begon een beetje op mijn zenuwen te werken, maar ik ben er nu doorheen! Soms is het moeilijk om enthousiast te blijven. Toch ben ik blij het gedaan te hebben. Ik ben zeker nog geen perfect zwaluwstaarten maker, maar ik heb er wel veel van geleerd.

Enfin. De laatste serie zijn voor de besteklades. Dit zijn binnenlades die normaal niet zichtbaar zijn, maar pas te voorschijn komen als je de grote la eronder opentrekt. Hier wil ik een gesloten voorfront hebben, waar dus niet de staart van het zijpaneel zichtbaar is. Daarvoor heb je de half blinde zwaluwstaart. Een plaatje ter verduidelijking:

Je kijkt hier tegen de zijkant aan. De voorkant van de lade is dus een gesloten plank. Het was wel even een andere manier van werken. De staarten blijven hetzelfde, alleen een stukje korter. De nesten waar ze in vallen zijn anders. Die zijn niet doorgaand, kost dus wat meer moeite om netjes uit te hakken. Hier zie je zo'n rijtje nesten, met daarachter de gewone doorgaande nesten.

Eerst zaag je de zijkant van de nesten. Je kan natuurlijk niet doorgaand zagen, alleen een schuin driehoekje. De diepe hoek van de nesten bereik je dus niet met de zaag. Omdat dat lastig is, is er een truc om daar toch het hout te snijden. Je slaat er gewoon een scherp geslepen staalplaatje in. De klem om te voorkomen dat je het hout splijt.

En daarna weer uithakken met de beitel. Het is hier ook weer lastig om echt helemaal in het hoekje te komen. Daar heb je hele mooie vissestaart vormige beitels voor, maar die heb ik niet. Ik snij de laatste houtvezels in de hoek dan maar met een stanleymes weg.

Al dat zagen en hakken heeft een mooie voorraad opgeleverd. Nu nog even alles in elkaar lijmen, opknappen, foutjes wegwerken en dan nadenken hoe ik ze ga beitsen of verven.

Video's

Op den duur wordt het wel een beetje veel van het zelfde. Ik heb nu 6 lades klaar, wat betreft het zagen en hakken van de zwaluwstaarten. Om wat afwisseling te krijgen heb ik maar een paar videootjes gemaakt. In de categorie, funniest homevideos:

Het markeren van de zwaluwstaarten. Ik leg de zijkant op de plank die de voorkant gaat worden. De zijkant is al gedaan, dus daar kan ik nu de exacte positie van overnemen. Gewoon met een mesje:

Daarna worden ze dus uitgezaagd. Met het mooie zaagje van Veritas, die het heel goed doet, maar best hard moet werken in dit harde hout.

En vervolgens alles uithakken wat in de weg zit. Eerst zorg ik dat de basislijn goed gedefinieerd wordt zachtjes te tikken en daarna een klein driehoekje weg te steken. Dat nog een paar keer herhalen tot je al een paar mm diep zit. Dan de plank omdraaien en hetzelfde van de andere kant. Als de basislijn er goed in zit wordt het echt hakken, zo hard mogelijk om zo snel het afval weg te werken. Op de video ziet het er nog best makkelijk uit, maar het lijkt wel of je op een steen staat te bikken.

En als alle staarten en nesten klaar zijn ziet het er zo uit, niet perfect mar voor een keukenlade heel aardig.

Zwaluwstaarten

Het idee was dat ik door het maken van heel veel zwaluwstaarten er vanzelf heel handig en heel snel in zou worden. Dat is tot nu toe nog niet gebeurd....  Oorzaak is voor een deel te zoeken in de houtkeuze die ik voor deze lades heb gemaakt. De voor en achterkanten zijn van Jatoba, een van de hardste houtsoorten die er zijn. De zijkanten zijn van Western red cedar, dat juist ongelofelijk zacht is. Bij het harde hout is het probleem duidelijk, je moet hele goede beitels hebben en heel hard erop slaan. Op zich is dat nog wel overzichtelijk en goed te doen, alleen een beetje tijdrovend. Mijn nieuwe japanse beitels zijn onmisbaar hiervoor. Na alle nesten in een hoek van een lade uitgehakt te hebben (dat zijn er 4 bij de grootste lades) is de beitel nog gewoon scherp en ziet er prima uit. Voor de zekerheid haal ik hem dan even over de fijnste slijpsteen om hem weer optimaal te wetten voor de volgende ronde. Als je namelijk te lang doorgaat met hakken zonder tussendoor te wetten is de kans groot dat je een keer een hele hap uit de beitel breekt. Dat is me bij de eerste lade gebeurd en betekend dan een lange sessie op de slijpstenen om hem weer scherp te krijgen.


Het grootste probleem heb ik met het hele zachte western red cedar. Dat is zo zacht dat het haast niet te snijden is, het hout geeft gewoon mee en scheurt dan op een onverwachte plek. Gevolg zijn grote gaten in het hout.

In deze foto zie je (eventueel even aanklikken om hem te vergroten) in het bovenste plankje de grote gaten in het kops hout tussen de zwaluwstaarten. Het onderste plankje is al veel beter. Deze schade is uiteindelijk niet zichtbaar, maar het lijkt me niet bevordelijk voor de sterkte van de verbinding. En het werkt ook niet lekker als het hout onder je handen verkruimelt.

De beste methode tot nu toe is een beitel die ik in hele scherpe hoek van ongeveer 15 graden heb geslepen. Normaal is zo'n 25-30 graden en de beitels voor het harde jatoba heb ik zelfs in 35 graden geslepen om de standtijd te verbeteren. Met 15 graden en vers geslepen gaat het heel  goed. Helaas is de overlevings tijd dan ook te meten in seconden ipv minuten. Ik besteed dus meer tijd met slijpen dan met hakken!

Nu moet ik gewoon regelmatig doorgaan. 3 lades zijn af, van de volgende 3 zijn de zijkanten al klaar.